Modele biznesowe dla przedsiębiorczości cyfrowej
Cele kursuClick to read
• Zrozumienie koncepcji modeli biznesowych oraz ich znaczenie i zastosowanie
• Zapoznanie się z najczęściej używanymi narzędziami do definiowania modeli biznesowych
• Nauczenie się, jak korzystać z tych narzędzi w praktyce przy budowaniu firm lub projektów
• Zrozumienie specyfiki modeli biznesowych przedsiębiorczości cyfrowej
• Zapoznanie się z klasyfikacją cyfrowych modeli biznesowych
• Zrozumienie czym jest w teorii i praktyce projektowanie modeli biznesowych
Wprowadzenie do modeli biznesowychClick to read
Tworząc nowy biznes, możesz czasami zbytnio skupić się na swoim produkcie, zapominając o szerszym kontekście.
Jednak nie tylko sam produkt zapewnia sukces biznesowi.
Chodzi o całą logikę, w jaki sposób firma tworzy, dostarcza i przejmuje wartość - czyli o jej model biznesowy.
Dobrze opracowany model biznesowy może być kluczem do sukcesu Twojego start-upu.
Model biznesowy to sposób, w jaki przedsiębiorstwo tworzy i dostarcza wartość zarówno klientom, jak i przedsiębiorstwu (Osterwalder & Pigneur, 2010).
Model biznesowy wyjaśnia, jak będzie działać twoja firma.
Definiując nową firmę, masz wiele pytań - dotyczących produktu, klientów, konkurencji, rynku, komunikacji, dostawców, pracowników i… zarabiania pieniędzy
Logika modeli biznesowych prowadzi Cię przez ten proces i pomaga uwzględnić wszystkie ważne aspekty przyszłej działalności
Model biznesowy ≠ Biznesplan
Business Model Canvas – Kanwa Modelu BiznesowegoClick to read
To wizualna reprezentacja modelu biznesowego w formacie jednostronicowym.
To „wspólny język” dla wszystkich mówiących o modelach biznesowych, jest coraz bardziej powszechny, szeroko stosowany.
Główne narzędzie pomocne przy opracowaniu nowego modelu biznesowego, zmapowania lub unowocześnienia już istniejącego.
Pomaga krótko opisać i naszkicować kluczowe elementy twojej firmy.
Narzędzie proste (jednak nie nadmiernie uproszczone), doceniane za swoją intuicyjność, jednak trudne do szybkiego opanowania.
9 podstawowych elementów
Obejmują główne obszary działalności: klientów, ofertę, infrastrukturę, rentowność finansową – przenosząc w ten sposób nacisk z produktów i usług na ogólną działalność i środowisko.
Segmentacja klientów
• Grupy osób lub organizacji, do których chcesz dotrzeć i im służyć
• Cały model biznesowy należy zaprojektować tak, aby dobrze rozumiał specyficzne potrzeby klientó
Propozycja wartości:
• Wartość, którą tworzysz (np. rozwiązując problem lub zaspakajając potrzebę)
dla swoich segmentów klientów dzięki zestawowi produktów/usług
• Skup się na elementach wartości, a nie na funkcjonalności czy szczegółach technicznych
Kanały:
• W jaki sposób twoja firma będzie się komunikować i jak dotrzesz do segmentów klientów, aby przedstawić im propozycję wartości?
Relacje z klientami:
• Jakie rodzaje relacji nawiążesz z określonymi segmentami klientów?
• Ten element dotyczy pozyskiwania klientów, ich utrzymania lub zwiększania sprzedaży
Kluczowe zasoby:
• Jakie są najważniejsze zasoby, które są potrzebne, aby twój model biznesowy działał? (chodzi tutaj o tworzenie i oferowanie propozycji wartości, docieranie do określonego rynku, utrzymywanie relacji z klientami, generowanie przychodów).
Kluczowe czynności:
• Jakie są najważniejsze rzeczy, które musisz zrobić, aby twój model biznesowy działał?
Kluczowi partnerzy:
• Kim są dostawcy i partnerzy, których potrzebujesz, aby twój model biznesowy działał?
Struktura kosztów:
• Najważniejsze koszty potrzebne do obsługi proponowanego modelu biznesowego
• Możesz je obliczyć po zapoznaniu się i przeanalizowaniu materiału z części dotyczących kluczowych działań, kluczowych zasobów i kluczowych partnerów.
Struktura przychodów:
• Jak wygenerujesz gotówkę z każdego z segmentów klientów?
• Przychody powinny odpowiadać wartości, za którą twoi klienci są skłonni naprawdę zapłacić
Lean CanvasClick to read
Lean Canvas to narzędzie opracowane jako adaptacja Business Model Canvas w celu lepszego dopasowania go do początkujących firm typu start-up.
Zainspirowane podejściem Lean Start-up i opracowane przez Ash Maurya.
Budujemy wokół problemu – dopasowanie rozwiązania, większa koncentracja na klientach.
Wymieniono 4 oryginalne elementy składowe, aby lepiej odzwierciedlały potrzeby nowych firm i podejście Lean start-up. Obszary takie, jak problem, rozwiązania, kluczowe wskaźniki/miary i przewaga konkurencyjna zastąpiły kluczowych partnerów, kluczowe działania, kluczowe zasoby oraz relacje z klientami.
Problem
• Jaki jest konkretny problem twoich potencjalnych klientów, który twój produkt próbuje rozwiązać?
• Większość start-upów upada, ponieważ koncentruje się na niewłaściwym problemie
• „Dobrze określony problem oznacza połowę drogi do rozwiązania problemu”
Rozwiązanie
• Jakie rozwiązanie proponujesz w oparciu o określony problem swoich klientów?
• Nie skupiaj się na funkcjach lub parametrach technicznych, skup się na tym, jak rozwiązujesz problemy/potrzeby swoich klientów i jakie korzyści z nich czerpią.
Kluczowe wskaźniki
• Jakie wskaźniki planujesz monitorować?
• Na każdym etapie rozwoju ustal tylko kilka kluczowych wskaźników, które powiedzą ci, czy jesteś na dobrej drodze. Uważaj, aby nie przeładować informacjami tej sekcji.
Przewaga konkurencyjna
• Jakie są/będą rzeczy, które pomogą ci wyprzedzić konkurencję? Upewnij się, że jest to coś, czego nie można łatwo skopiować, naśladować ani kupić.
• Pamiętaj, że wszystkie odnoszące sukcesy firmy przyciągają konkurentów.
Modele biznesowe dla przedsiębiorczości cyfrowej
WprowadzenieClick to read
Przedsiębiorczość cyfrową należy postrzegać jako całościowe podejście do myślenia, które obejmuje wszystkie procesy organizacji.
Badania wykazały, że MŚP rozwijają się 2-3 razy szybciej, jeśli wdrażają nowe technologie cyfrowe.
Przedsiębiorczość cyfrowa obejmuje wszystkie przedsięwzięcia. Szczególnie popularne jest korzystanie z mediów społecznościowych, analityki big data, rozwiązań mobilnych
i chmurowych, które pomagają usprawnić działanie, analizę biznesową, zaangażowanie klientów i innych interesariuszy.
Przedsiębiorczość cyfrowa stwarza potrzebę dostosowania modeli biznesowych nowych i istniejących firm.
Cyfrowe modele biznesowe – pojęcie i charakterystykaClick to read
Cyfrowy model biznesowy można zdefiniować jako model, który wykorzystuje technologie cyfrowe do poprawy kilku aspektów organizacji i pomaga zwiększyć jej propozycję wartości.
Tworzenie cyfrowego modelu biznesowego wymaga nowych sposobów myślenia, które koncentrują się wokół takich aspektów jak:
• Klienci / użytkownicy, którym zapewniasz wyraźną przewagę
• Produkt / usługa, która przekształca coś rzadkiego w coś potencjalnie nieograniczonego
• Dystrybucja poprzez różne kanały istniejące w Internecie
• Propozycja wartości dostarczona z wyraźną przewagą
Klasyfikacja cyfrowych modeli biznesowych Click to read
Cyfrowe modele biznesowe można podzielić na dwa typy z punktu widzenia wykorzystania technologii cyfrowych:
• Czyste cyfrowe modele biznesowe - twórz i zdobywaj wartość oraz buduj swój model biznesowy na narzędziach cyfrowych bez wykorzystywania zasobów fizycznych w działaniach związanych z tworzeniem wartości (Google, Airbnb, ...)
• Cyfrowe modele biznesowe - wymagają zasobów fizycznych i środków cyfrowych do tworzenia wartości (Amazon, Etsy, ...)
Cyfrowe modele biznesowe można również podzielić na następujące segmenty:
Klasyfikacja cyfrowych modeli biznesowych Click to read
Klasyfikacja cyfrowych modeli biznesowych (1/2)
Modele biznesowe treści (ang. content business models) koncentrują się na gromadzeniu, selekcji, systematyzacji, kompilacji (zbierania w całość)
i dostarczaniu treści na platformach internetowych, dzięki czemu treści są dostępne dla użytkowników.
Przykłady: Spotify, Wikipedia, Coursera itp.
Modele biznesowe handlu (ang. commerce business models) obejmują inicjowanie, negocjowanie i rozliczanie transakcji przez Internet.
Przykłady: eBAy, PayPal i Amazon.
Klasyfikacja cyfrowych modeli biznesowych (2/2)
Modele biznesowe oparte o kontekst (ang. context business models) koncentrują się na klasyfikowaniu i systematyzowaniu informacji w Internecie. Firmy realizujące tego rodzaju modele mogą skupiać się na dostarczaniu własnych treści lub nawigacji oraz poprawie przejrzystości rynku poprzez ulepszanie uzyskiwanych wyników wyszukiwania.
Być może najbardziej znana jest firma Google, ale także Yahoo or Bing.
Modele biznesowe połączeń (ang. connection business models) ustanawiają różne opcje wymiany informacji i interakcji w sieciach cyfrowych., takich jak Facebook czy Gmail.
Obecnie widzimy ruch w kierunku hybrydowych cyfrowych modeli biznesowych. Na przykład Google był tylko katalogiem internetowym (segment kontekstowy), ale w ostatnich latach oferuje również różne produkty, które można powiązać z innymi segmentami modeli biznesowych.
Zalety hybrydowych modeli biznesowych:
• Usługi zdigitalizowane charakteryzują się wysokimi kosztami stałymi i niskimi kosztami zmiennymi, stąd wyższe korzyści z ekonomii skali
• Pojedynczy „punkt dostępu” do różnych informacji i usług jest wygodny dla użytkowników i ogranicza ich wysiłek
• Nowe możliwości zysku wynikają z łącznej ceny za pakiet usług.
Typy cyfrowych modeli biznesowychClick to read
Najpopularniejsze typy cyfrowych modeli biznesowych to:
• Open source,
• Darmowy,
• Subskrypcja,
• Na żądanie,
• E-commerce (handel elektroniczny)
Model typu otwarte źródło (ang. Open-source model) – umożliwia swobodny dostęp do oprogramowania i modyfikowanie go dla społeczności jego zwolenników. Ten model można wykorzystać, pobierając abonamenty premium lub usługi z nim związane.
Kluczowe zalety to:
• Świetna dystrybucja dzięki darmowym licencjom i szybkiemu rozpowszechnianiu.
• Szybki i efektywny rozwój z pomocą globalnej społeczności.
• Płatne subskrypcje dla klientów premium lub korporacyjnych.
Ten typ modelu został wdrożony przez firmy takie jak: Red Hat, Mozilla, etc.
Model darmowy (ang. the free model) – opiera się na założeniu, że produkt jest wypuszczany za darmo, a dopiero po zaangażowaniu wystarczającej liczby osób można znaleźć dla niego model monetyzacji (spieniężenia).
Ten model biznesowy działa dobrze w przypadku produktów, które szybko się rozwijają, a firmy takie jak Google czy Facebook zaczęły w ten sposób.
Różne sposoby zarabiania na świadczonych usługach:
• Płatna wersja zaawansowanego produktu (Freemium)
• Na platformach wielostronnych jedna strona dostaje to za darmo, a druga strona finansuje (model asymetryczny)
• Udostępnianie materiałów szkoleniowych lub innych produktów związanych z podstawowym produktem (model edukacyjny)
Model abonamentowy (ang. subscription model) - jest obecnie szeroko stosowany przez Netflix, Spotify, Amazon Prime, HBO Go itp. Klient w zasadzie regularnie płaci za dostęp do usług.
Zalety tego modelu:
• Baza lojalnych klientów,
• Przewidywalne i stałe przychody.
• Jaśniejsze i łatwiej dostępne segmenty klientów.
Tworzenie oryginalnych treści jest kluczem do zatrzymania obecnych klientów lub subskrybentów, których należy stymulować do odnowienia swojego planu. Zwykle konieczne są znaczne inwestycje, aby utrzymać infrastrukturę, zaoferować klientom to, czego chcą.
Model na żądanie (ang. on-demand model) – umożliwia ludziom dostęp do wymaganych treści w różnych odstępach czasu.
Na przykład firmy takie jak Uber lub Lyft pozwalają ludziom na dowolną interakcję i dokonywanie transakcji za usługi, podczas gdy pobierają opłatę od obu stron transakcji (w przypadku Uber - klienta oraz kierowcy).
Model e-commerce (handel elektroniczny)– opiera się na sklepie internetowym, który może być prowadzony za pośrednictwem komputerów, tabletów lub smartfonów i obejmuje książki, muzykę bilety lub usługi finansowe.
Model biznesowy e-commerce pomaga zaistnieć na rynku dzięki tańszym i wydajniejszym kanałom dystrybucji.
Przykładem może być tutaj Amazon, który rozpoczął działalność w module biznesowych e-commerce sprzedaż online, ale także eBay czy Etsy
Tworzenie modeli biznesowych dla przedsiębiorczości cyfrowejClick to read
Znalezienie odpowiedniego cyfrowego modelu biznesowego to złożony proces. Celem każdej firmy jest stworzenie atrakcyjnego, powtarzalnego i skalowalnego modelu biznesowego, który dostosowuje biznes do otoczenia.
The venture pyramid (tłumaczone jako piramida przedsięwzięć) to koncepcja strukturyzująca proces wyszukiwania w celu określenia dopasowania modelu biznesowego. Strukturyzuje krytyczne założenia biznesowe - te, które są najbardziej krytyczne, znajdują się na dole piramidy.
Venture pyramid (Göcke, 2017)
Pierwsza część piramidy znajdująca się na dole to atrakcyjność rynkowa, która koncentruje się na potencjalnych klientach, a zwłaszcza na przejęciu lub powiększeniu grupy klientów.
Dopasowanie do problemu klienta, które stanowi naglący problem potencjalnych klientów.
Dopasowanie rozwiązania problemu polega na tym, że próbujemy dowiedzieć się, czy klienci nie tylko preferują nasze rozwiązanie, ale czy są skłonni za nie zapłacić.
Dopasowując produkt do rynku, przekazujemy produkt klientom i sprawdzamy, czy zyskuje na popularności dzięki ciągłym przychodom, utrzymywaniu klientów
i rekomendacjom.
Dopasowując model biznesowy, musimy zweryfikować operacje modelu biznesowego i zidentyfikować dodatkowe zyski dla nowych użytkowników..
Poziom skali dostosowuje model biznesowy do lokalnych kontekstów i dowiaduje się, jakie elementy można znormalizować.
W wielu przypadkach innowacja polega na połączeniu aspektów z istniejących modeli biznesowych w celu stworzenia unikalnej formuły.
Na przykład firma Google, na początku, tylko zawierała umowy reklamowe na swoich stronach wyszukiwania, używając swoich sprzedawców, tak jak tradycyjna firma. Jej rozwój przyspieszył, gdy Google w końcu wprowadził dwie główne platformy reklamowe (AdWords i AdSense).
Netflix, zanim stał się platformą strumieniową, był wypożyczalnią płyt DVD, ale kiedy streaming stał się opłacalny, jego model biznesowy ewoluował.
Teraz powinieneś mieć dobry przegląd modeli biznesowych, narzędzi używanych do opisania twojego modelu biznesowego, a także tego, jakie są cyfrowe modele biznesowe, ich klasyfikacje i różne typy.
Nie zapomnij, że w przypadku przedsiębiorczości cyfrowej musisz znaleźć własną unikalną formułę modelu biznesowego, która pozwoli twojej firmie na skalowanie
i rozwijanie się.
Powodzenia!
|